داکت اسپلیت

داکت اسپلیت نوعی سیستم گرمایشی و سرمایش می باشد که از دو قسمت کندانسور ( یونیت خارجی ) و هواساز ( یونیت داخلی ) تشکیل شده است. کندانسور شامل چند قطعه پروانه، کمپرسور، دینام، فین و … می‌باشد و هواساز نیز شامل فیلتر، سینی، کویل، دینام، اوپراتور، پروانه و … می‌باشد. هوا ساز در داخل فضا به سقف وصل می‌شود و سپس با استفاده از کانال کشی هوا را به اتاق‌ها و سایر مکان‌ها انتقال می‌دهد. این محصول در دو نوع اینورتر و معمولی می‌باشد.

داکت اسپلیت نوع اینورتر شامل یک موتور الکتریکی است که به صورت متغیر کار کرده و سرعت بالایی دارد و همین امر باعث سریع تر کار کردن آن و صرفه جویی در مصرف انرژی می باشد.

داکت اسپلیت نوع معمولی نیز دارای یک دور موتور ثابت اس و به صورت دستی توسط کاربر کم یا زیاد می شود. و در صورت نیاز باید خاموش یا روشن شود. این محصول نسبت به نوع قبلی مصرف برق بیشتری دارد.

برای نصب داکت اسپلیت باید یک فضا برای کندانسور در نظر بگیرید. این مکان نباید مقابل آفتاب یا روی زمین باشد. سپس باید نقشه های کانال کشی تهیه کنید و با نصب هواساز در مسیر کانال ها هوای مطبوع را هدایت کنید.

تعریف داکت اسپلیت

برای تعریف این دستگاه می توان اینطور بیان نمود که این وسیله در واقع همان اسپلیت یا کولر گازی می باشد که یونیت داخلی آن را حتما به صورت توکار مثلا داخل سقف کاذب یا قسمتی از سقف مانند محل ورودی اتاق ها و یا در سقف راهرو ها جانمایی می گردد. این در حالی است که یونیت های داخلی همه کولر های گازی روی دیوار و یا بر روی سقف به صورت خارجی و روکار نصب می شوند. در نهایت هوای تازه و مطبوع توسط کانال ها و داکت هایی که به آن متصل هستند؛ در سراسر فضای داخلی محیط توزیع می گردد.

این دستگاه همچنین دارای یک یونیت خارجی می باشد که در خارج از ساختمان نصب می شود و به وسیله لوله ( مثلا لوله های مسی ) به سیستم داکت کشی داخل ساختمان متصل می شود. باید توجه داشت که این دستگاه در زمره سیستم های تهویه هوای کانال دار قرار داده می شود. بنابراین در همین راستا دارای معایب و مزیت هایی نیز می باشد که با سایر سیستم های تهویه کانال دار که جهت انتقال هوا به داکت کشی نیاز دارند؛ در برخی موارد مشابه می باشد.

ساختار داکت اسپلیت

این دستگاه در واقع می تواند هم به صورت یک سیستم سرمایشی و هم یک سیستم گرمایشی به کار گرفته شود. به این ترتیب در فصل سرما هوای گرم و در فصل گرما هوای خنک و تازه را در فضای مورد نظر منتشر می نماید.

همه انواع مختلف داکت اسپلیت ها از دو قسمت اصلی تشکیل شده اند که عبارت است از : کندانسور و هواساز.

کندانسور شامل قطعاتی می باشد که پروانه، کمپرسور، دینام، فین و … است. از سوی دیگر هواساز نیز قطعاتی مانند فیلتر، سینی، کویل، دینام، اپراتور، پروانه هواساز و … را شامل می گردد.

انواع داکت اسپلیت

به طور کلی انواع مختلف این دستگاه را به دو دسته بزرگ اینورتر و معمولی تقسیم می نمایند.

داکت اسپلیت های اینورتر

در نوع اینورتر، موتور الکتریکی که برای دستگاه تعبیه شده است؛ به صورت متغیر کار می کند و علاوه بر آن دارای دور موتور و سرعت بالایی نیز می باشد. همین موضوع سبب می گردد تا سیستم به طور کلی سرعت بالایی داشته باشد و سریع تر عمل نماید. در نتیجه مصرف برق توسط دستگاه های اینورتر به صورت قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. بنابراین می توان این مورد را یکی از مزایای اسپلیت اینورتر دانست که در مصرف انرژی صرفه جویی می نماید.

اما وقتی صحبت از عملکرد متغیر و یا دور متغیر موتور الکتریکی می کنیم؛ دقیقا منظور ما چیست؟

برای پاسخ به این سوال می توان به قابلیت تنظیم دما توسط کاربر، در دستگاه های اینورتر اشاره نمود. با توجه به اینکه اپراتور می تواند دما را بر حسب نیاز خود و همچنین بر اساس دمای محیط افزایش یا کاهش دهد؛ از سوی دیگر دور موتور نیز با توجه به درجه تنظیم شده توسط کاربر، دور موتور خود را تنظیم می نماید. به این ترتیب است که گفته می شود در دستگاه های اینورتر دار، دور موتور متغیر می باشد. به عبارت دیگر زمانی که دمای محیط کمتر و هوا خنک تر است؛ دور موتور کمتر می گردد. اما در مقابل زمان هایی که هوا گرم است و دمای محیط بالا می رود؛ دور موتور افزایش می یابد و موتور الکتریکی بیشتر و سریع تر کار می کند.

لازم به ذکر است که در زمان هایی که دور موتور بالا می رود؛ طبیعتاً مصرف انرژی الکتریکی نیز بیشتر خواهد شد. پس چرا گفته می شود که داکت اسپلیت اینورتر می تواند سهم بزرگی در صرفه جویی در مصرف انرژی داشته باشد؟

این موضوع از آن جهت بیان می شود که با وجود اینورتر و دور موتور متغیر، موتور الکتریکی به صورت مداوم با یک دور موتور بالا فعالیت نمی کند. در نتیجه در این میان زمان هایی نیز وجود خواهد داشت که دور موتور کم می شود و مصرف برق به شدت کاهش می یابد. به همین دلیل است که می توان ادعا نمود دستگاه های اینورتر نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی ایفا می نمایند.

داکت اسپلیت معمولی

در این دستگاه موتور الکتریکی به صورت معمولی و با دور ثابت کار می کند. با توجه به این که در دستگاه های معمولی فعالیت موتور به صورت مداوم و همیشگی می باشد؛ ما دیگر شاهد این نخواهیم بود که در برخی مواقع موتور کندتر و یا تند تر عمل نماید. بنابراین تا زمانی که ما نخواهیم دور موتور کم یا زیاد، خاموش یا روشن نمی گردد. همین موضوع سبب می شود تا این نوع از دستگاه ها با موتور معمولی بسیار پر مصرف باشند و موجب بالا رفتن هزینه ها در هنگام استفاده از آن می گردد.

کاربرد داکت اسپلیت

همانطور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم این دستگاه شباهت بسیار زیادی به کولر های گازی دارد و تقریبا در نصب، نحوه عملکرد و کاربرد شبیه به آن نیز می باشد. پس از نصب یونیت داخلی روی دیوار و یا بر روی سقف به صورت خارجی و روکار در داخل سقف و به صورت توکار، نوبت به داکت کشی داکت اسپلیت می باشد که هوا را پس از فیلتر کردن و تنظیم دمای مناسب به سایر بخش های مورد نظر در محیط می رساند.

بادی به این نکته اشاره کرد که هدف از بیان شباهت این دستگاه با کولر های گازی نباید این اشتباه را به وجود بیاورد که این دستگاه تنها به منظور تولید سرما و گردش هوای خنک به کار گرفته می شود. بلکه از انواع داکت اسپلیت برای گرمایش نیز کاربرد دارد؛ که در این زمینه کاملا متفاوت با کولر گازی عمل می نماید.

این دستگاه در یونیت داخلی خود دارای یک کویل آب گرم می باشد که در فصول سرد، آبی که از طرف موتورخانه ها و یا پکیج تولید می شود به داخل کویل راه می یابد. در نتیجه وقتی که فن کویل حرکت می نماید؛ دمای هوای عبوری از کنار کویل آب گرم، افزایش می یابد و به این ترتیب هوای گرم در محیط منتشر می گردد. بنابراین می توان اینگونه نتیجه گیری نمود که در فصل زمستان و یا به طور کلی در تمام فصول سرد سال، یونیت خارجی داکت اسپلیت که در خارج از ساختمان نصب و جانمایی می گردد؛ عملا استفاده نخواهد داشت.

اما این موضوع در رابطه با انواع کولر گازی کاملا متفاوت می باشد. چرا که در کولر های گازی برای گرمایش از سیستم تبرید تراکمی و یا به عبارت دیگر از انرژی الکتریسیته و کمپرسور استفاده می گردد. به همین دلیل است که از عملا از کولر های گازی در فصل سرما برای تولید هوای گرم استفاده نمی گردد. زیرا این کار یا انجام نشدنی است یا به قدری مصرف برق  در آن زیاد است که چنین کاری به هیچ عنوان توصیه نمی گردد.

این در حالی است که در داکت اسپلیت، برای تولید هوای گرم نیازی به فعالیت مداوم کمپرسور نمی باشد. به عبارت دیگر تنها آب گرمی که از طرف موتورخانه و پکیج به سمت کویل یونیت داخلی می رسد؛ برای تولید هوای گرم کفایت می نماید. بنابراین می توان این مورد را که هم نیازی به کمپرسور ندارد و هم مصرف برق آن بسیار کمتر است؛ از مزایای دستگاه های داکت اسپلیت به شمار می رود که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

مزایای داکت اسپلیت

1. قیمت پایین تر این دستگاه نسبت به سایر دستگاه ها مانند مینی چیلر و فن کویل که لازم است تا به هزینه اجرای و نصب داکت اسپلیت نیز توجه داشت و در صورت استفاده از دمپر برای هر شاخه قیمت آن به مراتب افزایش خواهد یافت.
2. تامین هوای تازه در فصل گرم و سرد سال که می تواند اکسیژن مورد نیاز بخش های مختلف داخل ساختمان را از طریق کانال کشی فراهم آورد.
3. تکنولوژی اینورتر که می تواند موجب کاهش مصرف انرژی و در نهایت کاهش هزینه ها گردد. به این ترتیب می توان به راحتی دمای مورد نظر را با کم و زیاد کردن دور موتور داکت اسپلیت تنظیم نمود.
4. فیلتر کردن هوا و انتقال هوای تمیز و عاری از هر نوع آلودگی به داخل و همچنین برخورداری از فیلتر های قابل شستشو.
5. امکان جداسازی شارژ واحد های ساختمان به دلیل اینکه دیگر نیازی به سیستم های مرکزی مانند چیلر نمی باشد. به این ترتیب هر واحد می تواند به طور مستقل مصرف و هزینه های خود را کنترل نماید.
6. کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری نسبت به سایر دستگاه های مشابه و عدم نیاز به تکنسین نگهداری داکت اسپلیت
7. بهترین جایگزین برای چند اسپلیت و کولر گازی با همان قدرت و ظرفیت و عملکرد بهتر
8. کاهش رطوبت هوا به علت تقطیر آب در کویل های سرد
9. هوای گرم پرقدرت و مطبوع که با توجه به نحوه عملکرد بدون نیاز به کندانسور، مصرف برق کمتری را نیز در پی خواهد داشت.

معایب داکت اسپلیت

به طور کلی می توان اینطور بیان نمود که مزایای داکت اسپلیت از معایب آن بیشتر است. اما همانطور که می دانیم این سیستم نیز یکی از انواع سیستم های تهویه هوای کانال دار به شمار می رود که می تواند در همین زمینه دارای مسائل و مشکلاتی نیز باشد؛ که در ادامه به 4 مورد از مهمترین معایب این سیستم اشاره می کنیم.

• وجود نداشتن امکان پارتیشن بندی و منطقه بندی نمودن فضای داخلی در داکت اسپلیت

باید به این نکته توجه داشت که وقتی از این دستگاه به عنوان سیستم گرمایشی و سرمایشی یک محیط استفاده می شود؛ این امکان وجود نخواهد داشت که ما بتوانیم یک اتاق را از سایر اتاق ها جدا کنیم و دمای آن را بیشتر و یا کمتر از اتاق ها و یا فضا هایی دیگر در نظر بگیریم. به عبارت دیگر هوای سرد و یا گرم تولید شده در داکت اسپلیت به صورت مساوی و یکنواخت به وسیله سیستم داکت کشی و توسط کانال ها به همه اتاق ها منتقل می شود. در این حالت ما نمی توانیم دمای اتاقی را بر اساس دمای مورد نظر خود تنظیم نماییم. زیرا در این صورت تمامی اتاق ها و فضا های داخلی ساختمان هم دما می شوند.

به همین دلیل است که اگر لازم باشد تا در محیط مورد نظر داخل یک ساختمان، فضاهایی جداگانه با دمای مستقل از دیگر اتاق ها داشته باشیم؛ به جای استفاده ز داکت اسپلیت می بایست از مینی چیلر ها و یا فن کویل ها استفاده شود.

در نظر بگیرید ؛ در یک منزل مسکونی لازم است تا اتاق کودک دمایی در حدود 22 درجه سانتی گراد و سالن دمایی کمتر از 20 درجه داشته باشد. برای به وجود آوردن چنین اختلاف دمایی در محیط، ما نمی توانیم از داکت اسپلیت استفاده نماییم. اما زمانی که از فن کویل به عنوان سیستم گرمایشی و یا سرمایشی در منزل استفاده شود؛ می توانیم دمای هر محیط را با استفاده از درجه تنظیم خروجی هوا در هر اتاق به راحتی کنترل و تنظیم نماییم.

این در حالی است که عملا چنین کاری در سیستم های داکت اسپلیت امکان پذیری نمی باشد. زیرا همه اتاق ها و فضا های داخلی ساختمان به یک یونیت ک در داخل سقف قرار داده شده است؛ به وسیله داکت کشی متصل هستند. پس به این ترتیب همگی با هم در ارتباط بوده و در هنگام توزیع هوا در قسمت های مختلف محیط امکان جداسازی هوا و تنظیم دما برای هر بخش به صورت جداگانه و مستقل وجود نخواهد داشت.

بنابراین می توان اینطور نتیجه گیری نمود که بهتر است از این سیستم در فضا هایی که یک که و یکپارچه هستند ؛ استفاده شود تا دیگر نیازی به تنظیم دما در قسمت های مختلف نباشد.

• افزایش مصرف انرژی الکتریک در دستگاه های داکت اسپلیت نسبت به سایر سیستم های تولید سرما و گرما

همانطور که در مورد اول نیز به آن اشاره کردیم؛ تمامی اتاق های داخلی محیط با کانال کشی به یکدیگر متصل هستند. بنابراین اگر یک فرد در یک اتاق نیاز به هوای خنک داشته باشد؛ نمی تواند تنها مجرای ورودی هوا در همان یک اتاق را فعال نماید و به این ترتیب کل فضا بدون اینکه هیچ استفاده ای داشته باشد به صورت مساوی و یکپارچه خنک می شود. این موضوع می تواند به هدررفت بیشتر انرژی بیانجامد و منجر به افزایش هزینه ها نیز شود.

بنابراین بهتر است از داکت اسپلیت تنها برای محیط هایی استفاده شود که اکثر فضا های آن در مدت روشن بودن دستگاه توسط افراد پر هستند.

اما یک راه حل برای رفع این مشکل وجود دارد که می تواند تا حدودی به کاهش مصرف انرژی کمک نماید. استفاده از دستگاه های اینورتر دار می تواند به ما کمک کند تا با کنترل هوشمند و همچنین متناسب با کمپرسور؛ مصرف انرژی الکتریکی بهینه گردد. البته لازم است تا به این نکته نیز توجه داشته باشیم که با این راه حل نمی توان دمای اتاقی را که کسی در آن هست یا نیست را تنظیم نمود. زیرا دستگاه های اینورتر چنین حسگری برای تشخیص حضور و یا عدم حضور افراد در محیط را ندارند. اما می توان با کنترل و تنظیم دور موتور به رفع این مشکل تا حدودی کمک نمود.

• صدای زیاد سیستم های داکت اسپلیت

همانطور که در بخش ساختار و عملکرد این دستگاه به آن اشاره شد؛ بخش یونیت داخلی این دستگاه در داخل ساختمان و جایی در داخل سقف مانند سقف کاذب، ورودی اتاق ها، راهرو ها و … جانمایی می گردد. از سوی دیگر هوای تولید شده در این سیستم به وسیله داکت ها و کانال های هوا به قسمت های مختلف محیط منتقل می شود. بنابراین صدای تولید شده در دستگاه به راحتی در کل فضای داخل می پیچد و این موضوع می تواند یکی از بزرگترین معایب این سیستم به شمار رود.

البته در بسیاری موارد توصیه می شود به دلیل صدای بلند فن یونیت داخلی، این قسمت را در ورودی نشیمن و یا اتاق خواب ها قرار ندهند. در عوض از سقف کاذب راهرو ها برای نصب یونیت داخلی استفاده شود.

همچنین می توان در محیط هایی با فضای گسترده تر از دو یا چند دستگاه به جای یک دستگاه با ظرفیت بسیار بالا بهره برد. به عنوان مثال می توان از دو دستگاه 3 تن تبریدی به جای یک دستگاه 6 تن تبرید استفاده نمود.

• فضای بسیار زیادی برای نصب و جانمایی داکت اسپلیت لازم است.

فرض کنید که قرار است از این سیستم به عنوان سیستم گرمایشی و خنک کننده یک ساختمان چند طبقه بهره برده شود. به این ترتیب نیاز است تا از چندین دستگاه و همچنین چندین سری داکت کشی برای این سیستم استفاده شود که هر کدام برای یک طبقه و یک واحد خاص می باشد. از سوی دیگر چون این دستگاه دارای یک یونیت داخل در داخل ساختمان و یک یونیت خارجی است که در خارج از ساختمان و فضای بیرونی نصب می شود؛ لازم است تا با یک سری لوله کشی با لوله های مسی این دو با یکدیگر در ارتباط باشند. اما به دلیل گاز مبرود که در داخل این لوله ها در جریان است؛ نمی توان فاصله این دو واحد خارجی و داخل ساختمان را زا هم بسیار زیاد در نظر گرفت. به همین دلیل است که در اکثر مواقع برای نصب داکت اسپلیت از تراس برای نصب یونیت خارجی بهره برده می شود که ممکن است جلوه ظاهری و بصری ساختمان را کمی بر هم زند.

به همین دلیل می توان به عنوان یک راه حل برای رفع این مشکل، از نصب یونیت های خارجی بر روی بام ساختمان ها بهره برد. البته لازم است تا عملکرد کندانسور و همچنین عدم افت راندمان آن بر روی بام ها به دقت بررسی شود. از سوی دیگر هزینه های مربوط به لوله کشی مسی بین یونیت داخل و خارجی نیز می بایست بر اساس ابعاد ساختمان و ارتفاع هر طبقه در نظر گرفته شود. در نهایت با بررسی های انجام شده می توان محل نصب کندانسور و ویا همان قسمت خارجی دستگاه را به روی بام ها منتقل نمود.

نصب داکت اسپلیت

با توجه به اینکه این دستگاه دارای دو قسمت اصلی در داخل و خارج از ساختمان می باشد؛ لازم است تا یونیت داخلی که حاوی فن دستگاه است در داخل و درون سقف های کاذب و به صورت روکار صورت گیرد. یونیت خارجی هم که قسمت کندانسور نامیده می شود در خارج از ساختمان نصب می شود و با یک سری لوله مسی این دو بخش با هم در ارتباط خواهند بود.

کانال کشی داکت اسپلیت با کانال اسپیرال

استفاده از کانال اسپیرال به منظور انتقال هوا در سیستم های داکت اسپلیت می تواند عمر مفید این دستگاه را میزان قابل توجهی افزایش دهد. این لوله فلزی با سطح مقطع گرد نه تنها از مقاومت بسیار زیادی در برابر انواع ضربه و فشار فیزیکی برخوردار می باشد؛ بلکه به دلیل گوشه دار نبودن و دهانه گردی که دارد؛ مانع از تجمع انواع باکتری ها و آلودگی ها در داخل لوله می شود. به علاوه اینکه این لوله دارای سطح داخلی کاملا صاف می باشد که این موضوع می تواند به کاهش افت افشار و تجمع آلودگی نیز کمک مضاعفی نماید.

کانال کشی داکت اسپلیت فلکسیبل

در حال حاضر کانال فلکسیبل برای سیستم کانال کشی داکت داکت اسپلیت بهترین و مقرون به صرفه ترین کانال به شمار می رود. این کانال علی رغم استحکام و مقاومت بالایی که در برابر آسیب های فیزیکی و فشار های بیرونی از خود نشان می دهد؛ دارای خاصیت انعطاف پذیری بالایی نیز می باشد که به راحتی در فضا هایی با دسترسی کم قابل نصب می باشد. با توجه به این که یونیت داخلی دستگاه در داخل سقف کاذب و به صورت توکار اجرا می گردد؛ بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که استفاده از کانال فلکسیبل برای نصب این دستگاه بسیار کاربردی و مفید می باشد. به ویژه استفاده از کانال فلکسیبل عایق دار که می تواند نقش مهمی در کاهش افت فشار و همچنین هدررفت انرژی داشته باشد.

خرید داکت اسپلیت

برای خرید این دستگاه شما در درجه اول می بایست شرایط محیطی که برای نصب آن در نظر گرفته اید را بررسی نمایید. با توجه به ویژگی هایی که برای این دستگاه برشمردیم؛ لازم است تا برخی مسائل را مانند عدم امکان کنترل دمای اتاق ها به طور مستقل، در نظر داشتن یک فضای خارجی جهت نصب یونیت کندانسور و … نیز مورد بررسی قرار دهید. در نهایت می توانید با انتخاب بهترین برند داکت اسپلیت مانند دستگاه های اینورتر هایسنس، اقدام به خرید نمایید.

داکت اسپلیت هایسنس

این دستگاه ساخت کمپانی هایسنس کشور چین است. که در زمینه سیستم های تهویه مطبوع در ظرفیت های متفاوت زبانزد می باشد. مهم ترین مزیت این دسنتگاه، امکان تنظیم دما در چند فضای متفاوت می باشد که در دو نوع معمولی و اینورتر تولید می شود. کمپرسور تعبیه شده در داکت اسپلیت هایسنس از نوع روتاری است و از گاز مبرد R410 مانند داکت اسپلیت الجی برای آن استفاده شده است. ظرفیت این دستگاه از 1800 تا 60000 Btu  بر ساعت متغیر است.

قیمت داکت اسپلیت

فاکتور های زیادی وجود دارند که می تواند قیمت این دستگاه را مشخص نماید؛ که مهم ترین آن ظرفیت دستگاه می باشد. لازم به ذکر است که برای تعیین ظرفیت مورد نظر باید به حجم فضا، تعداد فضا های مستقل و … توجه داشت. نوع گاز مبرد، نوع کمپرسور، قطعات مورد استفاده در ساختار یونیت های دستگاه و … همگی می توانند از عوامل تاثیرگذار بر قیمت آن باشند؛ اما به طور کلی نوع، مدل و ظرفیت دستگاه قیمت نهایی ان را تعیین می نماید.